Power breeds - het is én de eigenaar én de hond
Explosief populair
Tot 2009 zag je ze niet in het straatbeeld, want er was een verbod (van 1993 tot 2009) op pitbulls en aanverwante honden. Daarna werden de ‘powerbreeds’ explosief populair. Kwam dat door het opheffen van de wet, de promotie van Cesar Milan van deze rassen, van de honden die Rappers in videoclips meetroonden, of van een combinatie van factoren?
Wat verstaan we onder power breeds?
Hier vallen sterke hondenrassen onder, zoals de Engelse Staffordshire Bulterrier, de American Stafford, de Bullterrier, de Pitbull, de Rottweiler, en Mollossers zoals de Argentijnse Dog, de Bordeaudog, de Bull Mastiff, Cane Corso, de Dogo Canario, American Bulldog, etc. Ook zien we veel kruisingen van power breeds onderling of met andere rassen (zoals met herders of labradors).
De Pitbull is eigenlijk geen erkend ras in Nederland, en omvat doorgaans 3 aan elkaar verwante rassen , Amerikaanse Pitbull terrier, de American Staffordshire terrier (de AmStaff), en de Staffordshire bull terrier.
De gevolgen van deze populariteit heeft zeer veel effecten op het ‘hondenlandschap’.
Eigenaren
Uiteraard is het een generalisatie, maar BuzHonden ziet regelmatig eigenaren die nooit eerder honden hebben gehad, en die een hond hebben om er mee te pronken alsof het een duur horloge of een snelle auto is. In de steden en met name in de achterstandswijken maken de powerbreeds naar schatting wel 50% uit van de hondenpopulatie. Het zijn vaak eigenaren die geen moeite doen om zich in de hond te verdiepen, en een groot gebrek aan opvoedkundige vaardigheid laten zien. Ze zouden misschien al moeite hebben om een beginnersras goed op te voeden, laat staan een ras voor gevorderden. Ze zijn de schrik van de losloopgebieden, waar zoveel mensen niet meer ontspannen met hun hondje kunnen wandelen.
Daarnaast blijkt er een relatie te zijn tussen dierenmishandelingen en huiselijk geweld. Het loont voor de samenleving om op te letten bij signalen van dierenmishandeling (door bijvoorbeeld politie en dierenartsen, maar ook door buren), of er ook iets achter de voordeur speelt.
Asielen
Asielen hebben de laatste jaren een geheel andere hondenpopulatie binnen de hekken, naar schatting 80 tot 90% is een powerbreedras. De honden zijn niet altijd eenvoudig te plaatsen (worden langzitters tegen hoge kosten), ze moeten doorgaans eerst heropgevoed worden, en het merendeel van de honden kan niet goed met andere honden. Het imago van asielen is daardoor ook veranderd voor het publiek. Onnoemelijk vaak hoorde BuzHonden dat een fijne gezinshond waarmee je gezellig in het park kan wandelen niet of nauwelijks te vinden is in de asielen.
"In de asielen in Nederland zit een hoop staffordachtige te wachten; ook bij ons in het asiel hebben we altijd wel staffords zitten. De plaatsing duurt vaak wat langer omdat we een goede match zoeken tussen baas en hond maar de laatste tijd is het wel heel erg rustig."
Andere honden
Met zeer grote regelmaat bereiken ons berichten dat powerbreeds (merendeel pitbulls of staffords) kleine hondjes verwonden of doodbijten. Ook BuzHonden heeft zelf of in de directe omgeving deze ervaringen meegemaakt, en het is beslist traumatiserend om mee te maken. Een verwonde hond houdt vaak angst over, en de eigenaar loopt ook gespannen met de hond te wandelen.
In de discussie rondom de powerbreeds is het zeer opvallend dat de hand boven het hoofd wordt gehouden van de daderhond, maar dat er weinig compassie is met de slachtofferhond. Er is zelfs sprake van ‘blaming the victim’; het hondje had geblaft, gebromd, was weggelopen, of opgetild, en het dus over zichzelf afgeroepen. Waar kennen we dit van? Oh ja, vrouw in kort rokje laat over straat vroeg er ook om.
Gedumpte honden
Regelmatig horen we over ernstige verwaarlozingen, gedumpte broodmagere honden of dode honden. In een land waar het hondenwelzijn een stuk hoger is dan in veel andere landen is dit iedere keer weer schokkend. Het zijn voornamelijk powerbreedrassen (80% van alle gevallen) die hier onder lijden.
Ook in Nederland worden hondengevechten gehouden, uiteraard lijden de honden hier zelf onder, er is tenslotte altijd een verliezende hond. En de trainingsmethoden zijn ook niet echt op het niveau van de clickermethode. Er worden dode honden gevonden die duidelijk slachtoffer waren van een hondengevecht, dit kunnen pitbulls zijn, maar er worden ook dode oefenhonden gevonden. Vroeger kon je nog even je hond bij de supermarkt achterlaten, nu loop je kans dat je hond wordt gestolen en als oefenmateriaal wordt gebruikt, ook powerbreeds lopen dit risico.
Karakter
Het idee dat honden worden geboren als een leeg canvasdoek waar je als eigenaar naar hartenlust op kan schilderen heerst nog steeds, het zal nog wel uit de jaren ‘70 komen toen men ook dacht dat kinderen onbeschreven bladzijden waren. Maar een hond, net als een mens, is een combinatie van erfelijke aanleg en van opvoeding/ervaringen. In vele, vele jaren van selectie ontstonden er honden voor diverse doeleinden. Jagen, drijven, waken, en (soms merkwaardig genoeg ontkend door de liefhebbers) ook vechten. Tegen andere dieren (stieren), en tegen elkaar.
Het zijn honden die snel opgewonden kunnen raken, en van daaruit gauw een omslagpunt kunnen bereiken naar agressie. Waar andere honden een scala van lichaamsgedrag laten zien, die door andere honden (of baasjes) worden gelezen, gaat het bij dit type honden heel snel, een verstarring en meteen pats boem er bovenop. Er is weinig impulsbeheersing, al is het juist datgene waar een baasje op kan gaan training om te vergroten. Helaas hebben de honden naast dit temperament ook een slechte bijtrem en veel kracht in lijf en bek.
De eigenaren vertellen vaak hoe ontzettend lief deze honden in huis zijn, jazeker, voor (de eigen) mensen lopen ze vaak over van liefde, er werd destijds voor het hondenvechten al geselecteerd op handelbaarheid door de eigenaar. Het probleem is de hond-hond agressie, die ze véél meer dan de gemiddelde hond vertonen. In ons volle land waar veel mensen van de openbare ruimte gebruik willen maken levert dat onacceptabel veel schade aan andermans hondjes op. En als een hond zich toch tegen de mens keert (bijna altijd in de huiselijke situatie) dan levert dat ook zeer veel schade op (zoals bijvoorbeeld de man die een deel van zijn arm verloor), en kosten voor de samenleving.
Import
Waarom snijdt BuzHonden dit punt aan? In Roemenië is er de zaak van Ionut geweest, het jongetje dat door zwerfhonden zou worden doodgebeten, maar wat achteraf twee pitbulls waren met een eigenaar (bewezen door DNA testen). Dit tragische voorval is aangegrepen door de politiek om dodingswetten voor zwerfhonden weer in te voeren en reeds tienduizenden zwerfhonden hebben de tol betaald.
En BuzHonden houdt zich er mee bezig omdat het gaat om hondenwelzijn. Omdat de populariteit van de powerbreeds zoveel verliezers kent. En ook omdat er door enkele mensen die buitenlandse honden redden bewust powerbreeds worden geïmporteerd. Hoezeer ook die honden uiteraard een goed leven verdienen, is er al een overschot van deze honden in Nederland, en kunnen de buitenlandsehondenorganisaties beter inzetten op goed plaatsbare, fijne gezinshonden. Dat is juist hun kracht, om het gat op te vullen tussen de broodfok en de slecht plaatsbare asielhonden.
Het is altijd de eigenaar, maar....
We moeten toch echt ophouden met zeggen dat het altijd aan de eigenaar ligt! Het is doorgaans de fatale combinatie van een sterk ras en een gebrek aan opvoedkundige vaardigheden.
Ze zeggen wel dat elk ras verpest kan worden, maar dat is slechts ten dele waar, immers hebben makkelijke honden (denk aan de groep gezelschapshondjes en zachtaardige jachthonden) ook hun genetisch aanleg, en zijn eeuwenlang geselecteerd op een zeer grote bijtrem en een grote impulscontrole, los van opvoeding en ervaringen. En dan nog maken andere rassen door hun gebrek aan kracht niet zoveel schade. Daarom kun je toch beter een onbekwame baas met een makkelijk ras hebben, dan een bekwame baas met een powerbreed, vanwege hun potentiële schade.
Oplossingen
Er is een veelvoud van maatregelen nodig. Zo verdient landelijke wetgeving aanpassing. Artikel 425 Wetboek van Strafrecht zou niet alleen moeten gelden voor mensen die hun hond ophitsen of onvoldoende tegenhouden jegens mensen, maar ook jegens dieren. Inbreuk op dit artikel zou een misdrijf moeten zijn en geen overtreding (en dat heeft invloed op de strafmaat)
Een eigenaar zou een forse som smartengeld moeten betalen als er een andere hond is doodgebeten, niet alleen de aanschafwaarde van het ‘ding’. Zeker als een hond zwaar gewond is en een eigenaar met hoge dierenartsenkosten zit, moet dat verhaald kunnen worden op de andere eigenaar.
Een doorbraak zou zijn als een hond niet langer een ding is voor de wet, want als een hond een andere hond dood bijt is het slechts ‘vernieling’.
Gemeenten moeten hun beleid meer stroomlijnen. Binnen de APV bestaan er wel een aantal mogelijkheden, maar die worden soms te weinig ingezet. Gemeenten kennen bijvoorbeeld de regeling dat er pas bij drie of vijf bijtincidenten wordt opgetreden, en dit is uiteraard veel te laat.
Aangifte zou moeten worden aangemoedigd en niet ontmoedigd, zoals nu nog zo vaak gebeurt. Misschien zelfs anoniem, als bekend is dat de eigenaar de aangever zou kunnen bedreigen (ja, dit komt zeker voor).
Helaas wordt er door gemeenten zeer verschillend omgegaan met hun bevoegdheden uit de APV, er zou landelijk meer eenheid in beleid moeten komen. Al is het maar om te voorkomen dat de eigenaar met een agressieve hond in een andere gemeente gaat wandelen waar de opgelegde eisen niet gelden.
Alleen wetten maken helpt niet, het is vooral handhaving waardoor mensen al dan niet geneigd zijn om wetten na te leven. Als een hond een aanlijngebod en muilkorfverplichting opgelegd krijgt, of mogelijk een gebiedsverbod, dan moet het ook gecontroleerd worden en beboet worden als iemand zich er niet aan houdt. Een landelijk register , waarin de incidenten, de maatregelen en evt. recidive zou kunnen worden opgenomen, zou daarbij een goed hulpmiddel zijn.
Een houderschap onder voorwaarden, zoals in andere landen al bestaat, zou ook een belangrijk instrument kunnen zijn. Iedereen die een powerbreed wil hebben moet dan aan bepaalde voorwaarden voldoen (bijvoorbeeld een hondencursus hebben gevolgd, en de hond altijd aangelijnd/gemuilkorfd uitlaten).
De wal moet het schip keren
De tol is zeer hoog, voor de powerbreeds zelf, en voor andere honden, en mensen in hun omgeving. Het moet juist de échte liefhebbers van deze rassen een doorn in het oog zijn dat er zoveel hondenleed is door een modegril. Ze kunnen beter ophouden met in de verdedigingsmodus te schieten, en meedenken hoe het beter kan voor alle partijen. Het wordt tijd dat de wal het schip keert!
Link naar Publiekssamenvatting Verantwoord honden houden
Link naar powerpointpresentatie van Iaira Boissevan 'What bites you in the bum'
Link naar presentatie van Nienke Edenburg over de relatie tussen mens-dier en dierenmishandeling
Link naar Engelstalig artikel over rasverschillen in hondenagressie
Link naar Engelstalig artikel over de mythe dat het altijd aan de eigenaar of opvoeding ligt
Link naar Engelstalig artikel over de wetenschap van gedragsovererving in agressieve honden
Link naar site Gevaarlijke honden
Link naar artikel NRC - Een bodybuilder op pootjes
Link naar artikel NRC - De vechthond verdient geen leven
Update november 2016
Wat kan de politie bij bijtincidenten?
Door: Alfred Ballast, 11 november 2016
Op het op 10 november 2016 gehouden Seminar 'Problematiek met hoog-risico honden' gaf Aniek Hergers van de politie een interessante schets van wat de politie momenteel kan bij een bijtincident. Zij deed dit aan de hand van de casus van Bobby, een Foxterriër die overleed na een aanval door een pitbullachtige hond op 10 augustus jl. Excuses op voorhand: het wordt een tamelijk juridisch verhaal. Dat kan ik helaas niet anders maken ;-)
In dit geval ging er in eerste aanleg bij politie en openbaar ministerie ongeveer alles mis wat maar mis kon gaan. Dat begon al bij de melding bij 112. Toen de eigenaar van de hevig bloedende hond 112 belde werd hij daar afgeserveerd 'want daar zijn wij niet voor'. Eigenaar moest maar naar 0900-8844 (politie geen spoed) bellen. Fout: 112 is er voor acuut gevaar voor mens en DIER! Vervolgens werd er aangegeven dat er geen sprake is van een strafbaar feit. "De hond in kwestie is niet eerder agressief geweest" en "Dat is wel een voorwaarde om hem bijvoorbeeld in beslag te (kunnen) nemen".
Die gedachte is gebaseerd op een foutieve interpretatie van lid 2 van artikel 425 van het Wetboek van Strafrecht: 'Met hechtenis van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie wordt gestraft 2. hij die geen voldoende zorg draagt voor het onder zijn hoede houden van een onder zijn zorg staand gevaarlijk dier.' Redenering van politie/openbaar ministerie: een hond kan pas als 'gevaarlijk' worden gekwalificeerd nadat die heeft laten blijken gevaarlijk te zijn, dus door een eerder bijtincident. Er is echter inmiddels jurisprudentie (uitspraken van rechters) die zegt dat om als gevaarlijk als bedoeld in artikel 425 aangemerkt te worden, een hond niet eerst betrokken hoeft te zijn geweest bij bijtincidenten: 'Ook een hond waarvan op grond van andere feiten of omstandigheden kan worden aangenomen dat hij gevaren oplevert welke voormelde wetsbepaling (artikel 425 dus) in het algemeen heeft willen voorkomen, moet als gevaarlijk in de zin van die wetsbepaling worden aangemerkt'.
En zoals Aniek Hergers aangaf: "Door de bouw en genetische aanleg kun je van pitbulls en dergelijke niet meer zeggen dat je niet weet dat die gevaarlijk zijn." Oftewel: honden van het vechthond-type kunnen per definitie worden aangemerkt als 'gevaarlijk' in de zin van artikel 425 Wetboek van Strafrecht, tweede lid. Ook wanneer die honden nog een blanco trackrecord hebben! Vervolgens ontstond er een juridische discussie over de inbeslagneming van de betrokken pitbullachtige. Want inbeslagneming kan op grond van artikel 96 Wetboek van Strafvordering ingeval van een 'strafbaar feit' alleen bij 'ontdekking op heterdaad'. Alleen wanneer er sprake is van een misdrijf (dat is een zwaarder vergrijp dan een strafbaar feit) kan inbeslagname ook naderhand nog plaatsvinden. Omdat politie/openbaar ministerie een hond-hond aanval door een nog niet als gevaarlijk gekwalificeerde hond aanvankelijk niet strafbaar oordeelden, was de pitbull niet in beslag genomen. En dat kon dus nu naderhand niet meer, zo redeneerde men... Echter, artikel 67 van het Wetboek van Strafvordering kwalificeert onder meer dat wat wordt omschreven in artikel 350 van het Wetboek van Strafrecht (welk artikel o.m. gaat over andermans dier doden of beschadigen) als misdrijf. En bij een misdrijf kan inbeslagname buiten heterdaad en dus naderhand aan de orde zijn!
Artikel 350 van het Wetboek van Strafrecht zegt: '1 Hij die opzettelijk en wederrechtelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielt, beschadigt, onbruikbaar maakt of wegmaakt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie. 2 Gelijke straf wordt toegepast op hem die OPZETTELIJK en wederrechtelijk een dier dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, doodt, beschadigt, onbruikbaar maakt of wegmaakt.' Ik heb het woord 'opzettelijk' in het tweede lid vergroot, omdat daar de crux zit. 'Opzettelijk' is immers nogal wat; het is niet zo makkelijk om aan te tonen dat een ander opzettelijk zijn hond jouw hond aan laat vallen... In het Nederlands recht kennen we echter ook 'voorwaardelijke opzet'. Dat is de lichtste vorm van opzet en daarbij gaat het om wat we 'mogelijkheidsbewustzijn' noemen. Wanneer iemand weet dat een mogelijk gevolg van zijn handelen kan optreden maar er desondanks voor kiest om met dat handelen door te gaan, dan is er sprake van 'mogelijkheidsbewustzijn' en dus van voorwaardelijke opzet. Je neemt dan welbewust een risico. Wanneer je een hond van het vechthond-type los laat lopen, weet je dat je daarmee een risico neemt. Het gaat immers om honden die je als gevaarlijk kunt (en dus moet) kwalificeren.Leidt dat tot schade aan andermans hond, dan geldt dat als 'voorwaardelijke opzet', valt daarmee onder artikel 350, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht en kwalificeert bijgevolg op grond van artikel 67 van het Wetboek van Strafvordering als een misdrijf...
In het concrete geval van deze casus was dan ook nog eens aan de orde dat de pitbulleigenaar wist dat zijn reu een issue had met andere reuen. En toch het risico nam zijn hond in contact met andere reuen te laten komen... Als geschetst, daarmee was artikel 350 Wetboek van Strafrecht aan de orde, wat betekende dat er hier op grond van artikel 67 Wetboek van Strafvordering sprake is van een misdrijf. En dat maakte dat de betrokken pitbull toch achteraf alsnog in beslag kon worden genomen. Wat mij betreft een uitermate verhelderend betoog van Aniek Hergers en op z'n minst handige informatie om ook als hondenprofessional en hondenbezitter in je achterhoofd te hebben. Reden voor mij om haar verhaal graag te delen.
Explosief populair
Tot 2009 zag je ze niet in het straatbeeld, want er was een verbod (van 1993 tot 2009) op pitbulls en aanverwante honden. Daarna werden de ‘powerbreeds’ explosief populair. Kwam dat door het opheffen van de wet, de promotie van Cesar Milan van deze rassen, van de honden die Rappers in videoclips meetroonden, of van een combinatie van factoren?
Wat verstaan we onder power breeds?
Hier vallen sterke hondenrassen onder, zoals de Engelse Staffordshire Bulterrier, de American Stafford, de Bullterrier, de Pitbull, de Rottweiler, en Mollossers zoals de Argentijnse Dog, de Bordeaudog, de Bull Mastiff, Cane Corso, de Dogo Canario, American Bulldog, etc. Ook zien we veel kruisingen van power breeds onderling of met andere rassen (zoals met herders of labradors).
De Pitbull is eigenlijk geen erkend ras in Nederland, en omvat doorgaans 3 aan elkaar verwante rassen , Amerikaanse Pitbull terrier, de American Staffordshire terrier (de AmStaff), en de Staffordshire bull terrier.
De gevolgen van deze populariteit heeft zeer veel effecten op het ‘hondenlandschap’.
Eigenaren
Uiteraard is het een generalisatie, maar BuzHonden ziet regelmatig eigenaren die nooit eerder honden hebben gehad, en die een hond hebben om er mee te pronken alsof het een duur horloge of een snelle auto is. In de steden en met name in de achterstandswijken maken de powerbreeds naar schatting wel 50% uit van de hondenpopulatie. Het zijn vaak eigenaren die geen moeite doen om zich in de hond te verdiepen, en een groot gebrek aan opvoedkundige vaardigheid laten zien. Ze zouden misschien al moeite hebben om een beginnersras goed op te voeden, laat staan een ras voor gevorderden. Ze zijn de schrik van de losloopgebieden, waar zoveel mensen niet meer ontspannen met hun hondje kunnen wandelen.
Daarnaast blijkt er een relatie te zijn tussen dierenmishandelingen en huiselijk geweld. Het loont voor de samenleving om op te letten bij signalen van dierenmishandeling (door bijvoorbeeld politie en dierenartsen, maar ook door buren), of er ook iets achter de voordeur speelt.
Asielen
Asielen hebben de laatste jaren een geheel andere hondenpopulatie binnen de hekken, naar schatting 80 tot 90% is een powerbreedras. De honden zijn niet altijd eenvoudig te plaatsen (worden langzitters tegen hoge kosten), ze moeten doorgaans eerst heropgevoed worden, en het merendeel van de honden kan niet goed met andere honden. Het imago van asielen is daardoor ook veranderd voor het publiek. Onnoemelijk vaak hoorde BuzHonden dat een fijne gezinshond waarmee je gezellig in het park kan wandelen niet of nauwelijks te vinden is in de asielen.
"In de asielen in Nederland zit een hoop staffordachtige te wachten; ook bij ons in het asiel hebben we altijd wel staffords zitten. De plaatsing duurt vaak wat langer omdat we een goede match zoeken tussen baas en hond maar de laatste tijd is het wel heel erg rustig."
Andere honden
Met zeer grote regelmaat bereiken ons berichten dat powerbreeds (merendeel pitbulls of staffords) kleine hondjes verwonden of doodbijten. Ook BuzHonden heeft zelf of in de directe omgeving deze ervaringen meegemaakt, en het is beslist traumatiserend om mee te maken. Een verwonde hond houdt vaak angst over, en de eigenaar loopt ook gespannen met de hond te wandelen.
In de discussie rondom de powerbreeds is het zeer opvallend dat de hand boven het hoofd wordt gehouden van de daderhond, maar dat er weinig compassie is met de slachtofferhond. Er is zelfs sprake van ‘blaming the victim’; het hondje had geblaft, gebromd, was weggelopen, of opgetild, en het dus over zichzelf afgeroepen. Waar kennen we dit van? Oh ja, vrouw in kort rokje laat over straat vroeg er ook om.
Gedumpte honden
Regelmatig horen we over ernstige verwaarlozingen, gedumpte broodmagere honden of dode honden. In een land waar het hondenwelzijn een stuk hoger is dan in veel andere landen is dit iedere keer weer schokkend. Het zijn voornamelijk powerbreedrassen (80% van alle gevallen) die hier onder lijden.
Ook in Nederland worden hondengevechten gehouden, uiteraard lijden de honden hier zelf onder, er is tenslotte altijd een verliezende hond. En de trainingsmethoden zijn ook niet echt op het niveau van de clickermethode. Er worden dode honden gevonden die duidelijk slachtoffer waren van een hondengevecht, dit kunnen pitbulls zijn, maar er worden ook dode oefenhonden gevonden. Vroeger kon je nog even je hond bij de supermarkt achterlaten, nu loop je kans dat je hond wordt gestolen en als oefenmateriaal wordt gebruikt, ook powerbreeds lopen dit risico.
Karakter
Het idee dat honden worden geboren als een leeg canvasdoek waar je als eigenaar naar hartenlust op kan schilderen heerst nog steeds, het zal nog wel uit de jaren ‘70 komen toen men ook dacht dat kinderen onbeschreven bladzijden waren. Maar een hond, net als een mens, is een combinatie van erfelijke aanleg en van opvoeding/ervaringen. In vele, vele jaren van selectie ontstonden er honden voor diverse doeleinden. Jagen, drijven, waken, en (soms merkwaardig genoeg ontkend door de liefhebbers) ook vechten. Tegen andere dieren (stieren), en tegen elkaar.
Het zijn honden die snel opgewonden kunnen raken, en van daaruit gauw een omslagpunt kunnen bereiken naar agressie. Waar andere honden een scala van lichaamsgedrag laten zien, die door andere honden (of baasjes) worden gelezen, gaat het bij dit type honden heel snel, een verstarring en meteen pats boem er bovenop. Er is weinig impulsbeheersing, al is het juist datgene waar een baasje op kan gaan training om te vergroten. Helaas hebben de honden naast dit temperament ook een slechte bijtrem en veel kracht in lijf en bek.
De eigenaren vertellen vaak hoe ontzettend lief deze honden in huis zijn, jazeker, voor (de eigen) mensen lopen ze vaak over van liefde, er werd destijds voor het hondenvechten al geselecteerd op handelbaarheid door de eigenaar. Het probleem is de hond-hond agressie, die ze véél meer dan de gemiddelde hond vertonen. In ons volle land waar veel mensen van de openbare ruimte gebruik willen maken levert dat onacceptabel veel schade aan andermans hondjes op. En als een hond zich toch tegen de mens keert (bijna altijd in de huiselijke situatie) dan levert dat ook zeer veel schade op (zoals bijvoorbeeld de man die een deel van zijn arm verloor), en kosten voor de samenleving.
Import
Waarom snijdt BuzHonden dit punt aan? In Roemenië is er de zaak van Ionut geweest, het jongetje dat door zwerfhonden zou worden doodgebeten, maar wat achteraf twee pitbulls waren met een eigenaar (bewezen door DNA testen). Dit tragische voorval is aangegrepen door de politiek om dodingswetten voor zwerfhonden weer in te voeren en reeds tienduizenden zwerfhonden hebben de tol betaald.
En BuzHonden houdt zich er mee bezig omdat het gaat om hondenwelzijn. Omdat de populariteit van de powerbreeds zoveel verliezers kent. En ook omdat er door enkele mensen die buitenlandse honden redden bewust powerbreeds worden geïmporteerd. Hoezeer ook die honden uiteraard een goed leven verdienen, is er al een overschot van deze honden in Nederland, en kunnen de buitenlandsehondenorganisaties beter inzetten op goed plaatsbare, fijne gezinshonden. Dat is juist hun kracht, om het gat op te vullen tussen de broodfok en de slecht plaatsbare asielhonden.
Het is altijd de eigenaar, maar....
We moeten toch echt ophouden met zeggen dat het altijd aan de eigenaar ligt! Het is doorgaans de fatale combinatie van een sterk ras en een gebrek aan opvoedkundige vaardigheden.
Ze zeggen wel dat elk ras verpest kan worden, maar dat is slechts ten dele waar, immers hebben makkelijke honden (denk aan de groep gezelschapshondjes en zachtaardige jachthonden) ook hun genetisch aanleg, en zijn eeuwenlang geselecteerd op een zeer grote bijtrem en een grote impulscontrole, los van opvoeding en ervaringen. En dan nog maken andere rassen door hun gebrek aan kracht niet zoveel schade. Daarom kun je toch beter een onbekwame baas met een makkelijk ras hebben, dan een bekwame baas met een powerbreed, vanwege hun potentiële schade.
Oplossingen
Er is een veelvoud van maatregelen nodig. Zo verdient landelijke wetgeving aanpassing. Artikel 425 Wetboek van Strafrecht zou niet alleen moeten gelden voor mensen die hun hond ophitsen of onvoldoende tegenhouden jegens mensen, maar ook jegens dieren. Inbreuk op dit artikel zou een misdrijf moeten zijn en geen overtreding (en dat heeft invloed op de strafmaat)
Een eigenaar zou een forse som smartengeld moeten betalen als er een andere hond is doodgebeten, niet alleen de aanschafwaarde van het ‘ding’. Zeker als een hond zwaar gewond is en een eigenaar met hoge dierenartsenkosten zit, moet dat verhaald kunnen worden op de andere eigenaar.
Een doorbraak zou zijn als een hond niet langer een ding is voor de wet, want als een hond een andere hond dood bijt is het slechts ‘vernieling’.
Gemeenten moeten hun beleid meer stroomlijnen. Binnen de APV bestaan er wel een aantal mogelijkheden, maar die worden soms te weinig ingezet. Gemeenten kennen bijvoorbeeld de regeling dat er pas bij drie of vijf bijtincidenten wordt opgetreden, en dit is uiteraard veel te laat.
Aangifte zou moeten worden aangemoedigd en niet ontmoedigd, zoals nu nog zo vaak gebeurt. Misschien zelfs anoniem, als bekend is dat de eigenaar de aangever zou kunnen bedreigen (ja, dit komt zeker voor).
Helaas wordt er door gemeenten zeer verschillend omgegaan met hun bevoegdheden uit de APV, er zou landelijk meer eenheid in beleid moeten komen. Al is het maar om te voorkomen dat de eigenaar met een agressieve hond in een andere gemeente gaat wandelen waar de opgelegde eisen niet gelden.
Alleen wetten maken helpt niet, het is vooral handhaving waardoor mensen al dan niet geneigd zijn om wetten na te leven. Als een hond een aanlijngebod en muilkorfverplichting opgelegd krijgt, of mogelijk een gebiedsverbod, dan moet het ook gecontroleerd worden en beboet worden als iemand zich er niet aan houdt. Een landelijk register , waarin de incidenten, de maatregelen en evt. recidive zou kunnen worden opgenomen, zou daarbij een goed hulpmiddel zijn.
Een houderschap onder voorwaarden, zoals in andere landen al bestaat, zou ook een belangrijk instrument kunnen zijn. Iedereen die een powerbreed wil hebben moet dan aan bepaalde voorwaarden voldoen (bijvoorbeeld een hondencursus hebben gevolgd, en de hond altijd aangelijnd/gemuilkorfd uitlaten).
De wal moet het schip keren
De tol is zeer hoog, voor de powerbreeds zelf, en voor andere honden, en mensen in hun omgeving. Het moet juist de échte liefhebbers van deze rassen een doorn in het oog zijn dat er zoveel hondenleed is door een modegril. Ze kunnen beter ophouden met in de verdedigingsmodus te schieten, en meedenken hoe het beter kan voor alle partijen. Het wordt tijd dat de wal het schip keert!
Link naar Publiekssamenvatting Verantwoord honden houden
Link naar powerpointpresentatie van Iaira Boissevan 'What bites you in the bum'
Link naar presentatie van Nienke Edenburg over de relatie tussen mens-dier en dierenmishandeling
Link naar Engelstalig artikel over rasverschillen in hondenagressie
Link naar Engelstalig artikel over de mythe dat het altijd aan de eigenaar of opvoeding ligt
Link naar Engelstalig artikel over de wetenschap van gedragsovererving in agressieve honden
Link naar site Gevaarlijke honden
Link naar artikel NRC - Een bodybuilder op pootjes
Link naar artikel NRC - De vechthond verdient geen leven
Update november 2016
Wat kan de politie bij bijtincidenten?
Door: Alfred Ballast, 11 november 2016
Op het op 10 november 2016 gehouden Seminar 'Problematiek met hoog-risico honden' gaf Aniek Hergers van de politie een interessante schets van wat de politie momenteel kan bij een bijtincident. Zij deed dit aan de hand van de casus van Bobby, een Foxterriër die overleed na een aanval door een pitbullachtige hond op 10 augustus jl. Excuses op voorhand: het wordt een tamelijk juridisch verhaal. Dat kan ik helaas niet anders maken ;-)
In dit geval ging er in eerste aanleg bij politie en openbaar ministerie ongeveer alles mis wat maar mis kon gaan. Dat begon al bij de melding bij 112. Toen de eigenaar van de hevig bloedende hond 112 belde werd hij daar afgeserveerd 'want daar zijn wij niet voor'. Eigenaar moest maar naar 0900-8844 (politie geen spoed) bellen. Fout: 112 is er voor acuut gevaar voor mens en DIER! Vervolgens werd er aangegeven dat er geen sprake is van een strafbaar feit. "De hond in kwestie is niet eerder agressief geweest" en "Dat is wel een voorwaarde om hem bijvoorbeeld in beslag te (kunnen) nemen".
Die gedachte is gebaseerd op een foutieve interpretatie van lid 2 van artikel 425 van het Wetboek van Strafrecht: 'Met hechtenis van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie wordt gestraft 2. hij die geen voldoende zorg draagt voor het onder zijn hoede houden van een onder zijn zorg staand gevaarlijk dier.' Redenering van politie/openbaar ministerie: een hond kan pas als 'gevaarlijk' worden gekwalificeerd nadat die heeft laten blijken gevaarlijk te zijn, dus door een eerder bijtincident. Er is echter inmiddels jurisprudentie (uitspraken van rechters) die zegt dat om als gevaarlijk als bedoeld in artikel 425 aangemerkt te worden, een hond niet eerst betrokken hoeft te zijn geweest bij bijtincidenten: 'Ook een hond waarvan op grond van andere feiten of omstandigheden kan worden aangenomen dat hij gevaren oplevert welke voormelde wetsbepaling (artikel 425 dus) in het algemeen heeft willen voorkomen, moet als gevaarlijk in de zin van die wetsbepaling worden aangemerkt'.
En zoals Aniek Hergers aangaf: "Door de bouw en genetische aanleg kun je van pitbulls en dergelijke niet meer zeggen dat je niet weet dat die gevaarlijk zijn." Oftewel: honden van het vechthond-type kunnen per definitie worden aangemerkt als 'gevaarlijk' in de zin van artikel 425 Wetboek van Strafrecht, tweede lid. Ook wanneer die honden nog een blanco trackrecord hebben! Vervolgens ontstond er een juridische discussie over de inbeslagneming van de betrokken pitbullachtige. Want inbeslagneming kan op grond van artikel 96 Wetboek van Strafvordering ingeval van een 'strafbaar feit' alleen bij 'ontdekking op heterdaad'. Alleen wanneer er sprake is van een misdrijf (dat is een zwaarder vergrijp dan een strafbaar feit) kan inbeslagname ook naderhand nog plaatsvinden. Omdat politie/openbaar ministerie een hond-hond aanval door een nog niet als gevaarlijk gekwalificeerde hond aanvankelijk niet strafbaar oordeelden, was de pitbull niet in beslag genomen. En dat kon dus nu naderhand niet meer, zo redeneerde men... Echter, artikel 67 van het Wetboek van Strafvordering kwalificeert onder meer dat wat wordt omschreven in artikel 350 van het Wetboek van Strafrecht (welk artikel o.m. gaat over andermans dier doden of beschadigen) als misdrijf. En bij een misdrijf kan inbeslagname buiten heterdaad en dus naderhand aan de orde zijn!
Artikel 350 van het Wetboek van Strafrecht zegt: '1 Hij die opzettelijk en wederrechtelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielt, beschadigt, onbruikbaar maakt of wegmaakt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie. 2 Gelijke straf wordt toegepast op hem die OPZETTELIJK en wederrechtelijk een dier dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, doodt, beschadigt, onbruikbaar maakt of wegmaakt.' Ik heb het woord 'opzettelijk' in het tweede lid vergroot, omdat daar de crux zit. 'Opzettelijk' is immers nogal wat; het is niet zo makkelijk om aan te tonen dat een ander opzettelijk zijn hond jouw hond aan laat vallen... In het Nederlands recht kennen we echter ook 'voorwaardelijke opzet'. Dat is de lichtste vorm van opzet en daarbij gaat het om wat we 'mogelijkheidsbewustzijn' noemen. Wanneer iemand weet dat een mogelijk gevolg van zijn handelen kan optreden maar er desondanks voor kiest om met dat handelen door te gaan, dan is er sprake van 'mogelijkheidsbewustzijn' en dus van voorwaardelijke opzet. Je neemt dan welbewust een risico. Wanneer je een hond van het vechthond-type los laat lopen, weet je dat je daarmee een risico neemt. Het gaat immers om honden die je als gevaarlijk kunt (en dus moet) kwalificeren.Leidt dat tot schade aan andermans hond, dan geldt dat als 'voorwaardelijke opzet', valt daarmee onder artikel 350, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht en kwalificeert bijgevolg op grond van artikel 67 van het Wetboek van Strafvordering als een misdrijf...
In het concrete geval van deze casus was dan ook nog eens aan de orde dat de pitbulleigenaar wist dat zijn reu een issue had met andere reuen. En toch het risico nam zijn hond in contact met andere reuen te laten komen... Als geschetst, daarmee was artikel 350 Wetboek van Strafrecht aan de orde, wat betekende dat er hier op grond van artikel 67 Wetboek van Strafvordering sprake is van een misdrijf. En dat maakte dat de betrokken pitbull toch achteraf alsnog in beslag kon worden genomen. Wat mij betreft een uitermate verhelderend betoog van Aniek Hergers en op z'n minst handige informatie om ook als hondenprofessional en hondenbezitter in je achterhoofd te hebben. Reden voor mij om haar verhaal graag te delen.